Βιογραφία

Ο Νάσος Δάφνης (Nassos Daphnis) γεννήθηκε στις Κροκεές της Λακωνίας το 1914. Σε μικρή ηλικία βοηθούσε τον μεγαλύτερο αδερφό του στην κατασκευή εμπορικών πινακίδων αποκτώντας μια κατασκευαστική ευχέρεια. Το 1930, στην ηλικία των 16 ετών, μεταναστεύει στις Ηνωμένες Πολιτείες ακολουθώντας τον πατέρα του που είχε ήδη αμερικάνικη υπηκοότητα. Μαθαίνει αγγλικά σε νυχτερινό σχολείο, εργάζεται σε ανθοπωλείο και ζωγραφίζει χωρίς να έχει καλλιτεχνική εκπαίδευση. Μέσα από την εργασία του γνωρίζεται με τον Μιχάλη Λεκάκη ο οποίος ήταν επίσης έμπορος λουλουδιών στο Μανχάταν, και ο οποίος τον ενθαρρύνει και τον υποστηρίζει στο να ασχοληθεί με τη ζωγραφική, παρέχοντας του μάλιστα χώρο στο εργαστήριο του. Πολύ σύντομα ο Δάφνης πραγματοποιεί την πρώτη του ατομική έκθεση στην Contemporary Arts Gallery, το 1938, παρουσιάζοντας ναΐφ απεικονίσεις τοπίων και νεκρές φύσεις. Θα περάσει τα χρόνια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου στην Ευρώπη ειδικευόμενος στο καμουφλάζ και κατασκευάζοντας ανάγλυφους χάρτες. Με την επιστροφή του στις Ηνωμένες Πολιτείες το έργο του στρέφεται σταδιακά προς ένα σουρεαλιστικό βιομορφισμό ανάλογο με αυτόν του Θόδωρου Στάμου και του William Baziotes την ίδια περίοδο. Το πάθος του για την κηπουρική και η συστηματική του ενασχόληση με την καλλιέργεια και διασταύρωση δέντρων Παιώνιας εισχωρεί και στο έργο του, όπως στις πρώτες του ανθοκομικές συνθέσεις αλλά και στα μεταγενέστερα βιομορφικά έργα που παραπέμπουν στη μικροσκοπική κλίμακα των φυτικών μορφών. Έπειτα από επίσκεψη του στην Ελλάδα το 1950, ο Δάφνης σταδιακά στρέφεται προς μια γεωμετρική αφαίρεση, με έντονες αναφορές στον Piet Mondrian και αναπτύσσοντας μια προσωπική χρωματική θεωρία. Τα έργα του χαρακτηρίζονται από καθαρές διαχωριστικές γραμμές με έντονες χρωματικές αντιθέσεις και αναγνωρίσιμα γεωμετρικά σχήματα.

Το 1958 γνωρίζει τον σημαντικό έμπορο τέχνης Leo Castelli και εκθέτει για πρώτη φορά στη γκαλερί του το 1959. Τη δεκαετία του 1960 ο Δάφνης πειραματίζεται με νέα υλικά όπως το χρωματιστό πλεξιγκλάς δημιουργώντας τρισδιάστατα γλυπτά μέσα από τη σύνθεση επίπεδων γεωμετρικών κατασκευών, ενώ παράλληλα συνεχίζει και ζωγραφίζει. Στις αρχές της δεκαετίας του 1970 ο Δάφνης εκτελεί μνημειακά έργα μεγάλης κλίμακας σε προσόψεις κτηρίων, ενώ το 1975 παρουσιάζει στη Leo Castelli gallery το The Continuous Painting (Ο συνεχόμενος πίνακας ζωγραφικής), ένα ζωγραφικό έργο συνολικού μήκους 26 μέτρων. Προς το τέλος της δεκαετίας του 1980 σχεδιάζει έργα με έναν οικιακό υπολογιστή Atari-ST και τα εκτελεί με λάδι ή ακρυλικό σε καμβά. Με την καθαρότητα ενός μινιμαλιστή και την ορμητική εκφραστικότητα ενός αφηρημένου εξπρεσιονιστή, ο Νάσος Δάφνης σήμερα συγκαταλέγεται μεταξύ των πρωτοπόρων της hard-edge ζωγραφικής. Έργα του υπάρχουν στις συλλογές του MoMA, του Metropolitan Museum of Art και του Whitney Museum of American Art στην Νέα Υόρκη μεταξύ άλλων. Πέθανε το 2010 στο Provincetown της Μασαχουσέτης.

Μάρη Σπανουδάκη
Επιμελήτρια & Ερευνήτρια