Βιογραφία

Η Χρύσα Βαρδέα-Μαυρομιχάλη, γνωστή ως Χρύσα, γεννήθηκε το 1933 στην Αθήνα. Εργάστηκε για σύντομο χρονικό διάστημα για την υποστήριξη των σεισμόπληκτων της Ζακύνθου το 1953 αλλά τον ίδιο χρόνο έφυγε από την Ελλάδα για το Παρίσι για να σπουδάσει στην Académie de la Grande Chaumière (1953-1954) ενώ θα συνεχίσει τις καλλιτεχνικές της σπουδές στο Σαν Φρανσίσκο στο California School of Fine Arts (1954-1955). Θα εγκατασταθεί στην Νέα Υόρκη όπου θα ξεκινήσει τη σειρά “Κυκλαδικά βιβλία”, λευκά γύψινα εκμαγεία χαρτόκουτων συσκευασίας, των οποίων οι χαράξεις από τα διπλωμένα φύλλα του χαρτονιού και η λευκή τους απλότητα παραπέμπουν σε κυκλαδίτικα ειδώλια. Την ίδια περίοδο δημιουργεί ζωγραφικά έργα και επίτοιχες κατασκευές από μέταλλο ή γύψο στις οποίες αποτυπώνει ανάγλυφα γράμματα και σύμβολα. Στις αρχές της δεκαετίας του 1960, επηρεασμένη από το ζωντανό αστικό τοπίο της Νέας Υόρκης και ειδικότερα από την China Town και την Time Square, πρωτοπορεί εντάσσοντας φωτισμό νέον μέσα στα έργα της. Από τα κορυφαία έργα της περιόδου είναι το μνημειακό The Gates to Times Square του 1966, ένα τρίμετρο γλυπτό από γαλάζιο νέον, ατσάλι και πλέξιγκλας στο οποίο ο θεατής μπορεί να εισχωρήσει και να εμβυθιστεί σε ένα κόσμο από σύμβολα και φως. Θα συνεργαστεί με την Betty Parsons Gallery (όπου θα πραγματοποιήσει την πρώτη της ατομική έκθεση), με την PACE gallery και με τον έμπορο τέχνης Leo Castelli, ενώ θα πραγματοποιήσει ατομικές εκθέσεις ή θα συμπεριληφθούν έργα της σε ομαδικές εκθέσεις στα σημαντικότερα αμερικάνικα μουσεία όπως το ΜΟΜΑ, το Whitney Museum of American Art και το Solomon R. Guggenheim. Παράλληλα συμμετέχει στις σημαντικότερες θεσμικές εκθέσεις στην Ευρώπη όπως στην Ντοκουμέντα στο Κάσελ (1968, 1977) και στην Μπιενάλε της Βενετίας (1972). Τη δεκαετία του 1980 θα ξεκινήσει να χρησιμοποιεί κυψελωτό αλουμίνιο μαζί με νέον σε επίτοιχες γλυπτικές συνθέσεις που καταλαμβάνουν επιθετικά το χώρο με αγγλική και κινέζικη γραφή και συχνά αναφέρονται σε γνωστούς μητροπολιτικούς δρόμους και πλατείες (πχ Mott Street, Piccadilly Circus, Chinatown). Την περίοδο 1992-1994 θα εγκατασταθεί στην Αθήνα και μετατρέποντας ένα παλιό κινηματογράφο σε εργαστήριο θα πραγματοποιήσει τη Cinema Oasis, μια σειρά έργων από αλουμίνιο, νέον και ηχογραφήσεις από την πόλη της Αθήνας, τα οποία θα εκτεθούν στη Leo Castelli Gallery το 1996. Η Χρύσα θα επιστέψει στην Αθήνα το 2007 όπου και θα παραμείνει μέχρι το θάνατο της το Δεκέμβριο του 2013. Έργα της υπάρχουν σε ιδιωτικές και δημόσιες συλλογές καθώς και σε συλλογές σημαντικών μουσείων όπως το Albright-Knox Art Gallery, το MoMA και το Whitney Museum of American Art στη Νέα Υόρκη, το Hirshhorn Museum and Sculpture Garden στην Ουάσινγκτον, το Walker Art Center στη Μινεάπολις, το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στη Θεσσαλονίκη, την Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου και το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στην Αθήνα.