Βιογραφία
Ο Φιλόλαος Τλούπας, γνωστός ως Φιλόλαος, γεννήθηκε στη Λάρισα το 1923. Από μικρή ηλικία εκδηλώνει το ενδιαφέρον του για τη ζωγραφική και τη γλυπτική ενώ παράλληλα καταπιάνεται με τις κατασκευές, βοηθώντας τον πατέρα του στην οικογενειακή επιχείρηση κατασκευής επίπλων. Το 1945 γίνεται δεκτός στο τμήμα Γλυπτικής της ΑΣΚΤ, ωστόσο το 1947 διακόπτει τις σπουδές του και υπηρετεί την στρατιωτική του θητεία στη Λάρισα. Το 1949 αποστρατεύεται και συνεχίζει τις σπουδές του στην ΑΣΚΤ με δάσκαλο τον Μιχάλη Τόμπρο. Την ίδια περίοδο συχνάζει στο εργαστήριο του Θανάση Απάρτη. Τον επόμενο χρόνο ολοκληρώνει τις σπουδές του και μεταβαίνει στο Παρίσι, όπου παρακολουθεί μαθήματα στη Académie de la Grande Chaumière και στο εργαστήριο του Marcel Gimond στην École des Beaux-Arts. Τα πρώτα του γλυπτά αποτελούν κλασικότροπες προτομές και φιγούρες. Το 1951 συνεχίζει την εκπαίδευσή του λαμβάνοντας μαθήματα κεραμοπλαστικής στο Κέντρο Τεχνών Claireau του Saint-Rémy-lès-Chevreuse όπου θα παραμείνει για αρκετά χρόνια και πολύ σύντομα θα αρχίσει να διδάσκει. Στη συνέχεια, εγκαταλείπει οριστικά την παραγωγή ρεαλιστικών μορφών και επικεντρώνει το ενδιαφέρον του στη συμπεριφορά της ύλης σε σχέση με τη σταδιακή δομική και μορφολογική ανάπτυξη αφαιρετικών γλυπτών. Από το 1953 πειραματίζεται με διάφορα υλικά, όπως την πέτρα, το ξύλο, τον μόλυβδο, το σίδερο αλλά περισσότερο με το ανοξείδωτο ατσάλι λόγω της ευκαμψίας του. Το 1955 λαμβάνει την πρώτη του παραγγελία από τον χρωματογράφο Jacques Filacier, ένα ανάγλυφο για το Café de la Régence. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950, κατά τη διάρκεια δημιουργίας ενός γυναικείου γλυπτού-πορτραίτου παρατηρεί την απρόοπτη φυγόκεντρη τάση του υλικού, με αποτέλεσμα τη συνάντηση του διαγώνιου με τον κάθετο άξονα, γεγονός που θα τον οδηγήσει σε νέους πειραματισμούς και μορφοπλαστικά μονοπάτια. Έκτοτε μέσα την γλυπτική του διαδικασία συστήνει μια εναλλακτική ισορροπία αξόνων, που προκύπτει από την ίδια τη λειτουργία της φόρμας. Από το 1957 οι παραγγελίες έργων του αυξάνονται και από το 1961 ο αρχιτέκτονας Andre Gomis του προτείνει διάφορες συνεργασίες για τη διαμόρφωση μνημειακών γλυπτικών συνθέσεων, με πιο σημαντική την κατασκευή συγκροτημάτων υδατοδεξαμενών στην Valence, ένα έργο που ξεκινά το 1963 και το ολοκληρώνει το 1971. Δέκα χρόνια αργότερα το συγκεκριμένο δημιούργημα θα διακριθεί στο διαγωνισμό της COGEDIM ως το καλύτερο αρχιτεκτόνημα-γλυπτό εξωτερικού χώρου της δεκαετίας 1970-1980, ενώ σήμερα αποτελεί σημείο αναφοράς για την περιβαλλοντική γλυπτική του 20ου αιώνα. Στη συνέχεια ο Φιλόλαος θα συνεργαστεί με περισσότερους από σαράντα επώνυμους αρχιτέκτονες και θα πραγματοποιήσει πάνω από 80 βιομορφικά γλυπτά από τσιμέντο, ανοξείδωτο χάλυβα και πλυμένο σκυρόδεμα (beton – lave) για δημόσιους χώρους κυρίως της Γαλλίας αλλά και για τις πόλεις του Βόλου, της Λάρισας και της Θεσσαλονίκης. Για κάθε ένα από αυτά στήνει μακέτες, μελετά τη συμπεριφορά τους σύμφωνα με τις περιβαλλοντικές αναλογίες και ταυτόχρονα μορφοποιεί αρχιτεκτονικά το χώρο, ως αποτέλεσμα της αγάπης του για τη φύση και της επιθυμίας του για την αρμονική συνύπαρξη λειτουργικότητας και τέχνης. Πέρα από την ενασχόλησή του με τα μνημειακά έργα, από το 1970 και ύστερα συνεχίζει να δημιουργεί οργανικές γλυπτικές φόρμες, καθώς και σουρεαλιστικά ζώα, έπιπλα, αντικείμενα, ανάγλυφους πίνακες από ξεβρασμένα και τορνευμένα ξύλα, κοσμήματα για κλασικά θεατρικά έργα, και επιπλέον αναλαμβάνει τη διαμόρφωση και κατασκευή των χώρων όπου δουλεύει και ζει. Το 2010 άφησε την τελευταία του πνοή στη Γαλλία. Έχει παρουσιάσει τη δουλειά του σε ατομικές εκθέσεις σε χώρους τέχνης όπως οι Argos (1964) στη Ναντ, Galerie A (1964) στο Παρίσι, Μέρλιν (1964) στην Αθήνα, Schneider (1966) στη Ρώμη, 427 Lovett Blvd (1988) στο Χιούστον και Μusée de Valence (1991), και έχει συμμετάσχει σε πληθώρα σημαντικών ομαδικών εκθέσεων σε μουσεία και ιδρύματα τέχνης ανάμεσα τους τα Petit Palais (1953), Musée d’Art Moderne (1962) και Centre Pompidou (1982) στο Παρίσι, και Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλέξανδρου Σούτσου (1992) στην Αθήνα. Επίσης έχει πάρει μέρος σε διεθνείς θεσμούς όπως οι Μπιενάλε της Αμβέρσας (1953), Salon de Mai (1954-1981) και Salon de Jeune Sculpture (1958-1967) στο Παρίσι, Μπιενάλε του Σάο Πάουλο (1965) και πολλούς άλλους.
Μάρη Σπανουδάκη
Επιμελήτρια & Ερευνήτρια
Διαβάστε και το άρθρo: Κατοικίες και εργαστήρια του Φιλόλαου